Houd de termijnen in de gaten!
En dan kom je er als adviseur en/of belanghebbende niet uit met de Belastingdienst. Maar je bent (uiteraard) wel overtuigd van je gelijk. Dan rest dus alleen nog de gang van een formele bezwaar- en eventueel beroepsprocedure. Nu is het in de btw vaak zo dat een bepaald bezwaar niet alleen op een bepaald tijdvak ziet, maar zich uitstrekt over meerdere tijdvakken. Denk bijvoorbeeld aan tarieftoepassing of het al dan niet van toepassing zijn van een vrijstelling. In zulke situaties moet altijd bezwaar worden gemaakt tegen ieder tijdvak waarin het probleem zich voordoet. Soms kun je met de inspecteur afspraken maken over een zogenoemd “doorlopend bezwaar” (paragraaf 23, onderdeel 15 van het Besluit Fiscaal Bestuursrecht geeft een voorbeeld van een dergelijke afspraak). Maar als zo’n afspraak niet is gemaakt, dan is het zaak voor ieder tijdvak (voor de btw veelal ieder kwartaal of iedere maand) bezwaar te maken tegen de voldoening op aangifte (dan wel de teruggavebeschikking).
De uitspraak van Hof Den Bosch van 16 juli 2020 (nr. 19/00054 t/m 63; ECLI:NL:GHSHE:2020:2219) is een duidelijk geval waarin, in de hitte van een inhoudelijke procedure, de formaliteiten niet goed in de gaten zijn gehouden. Het betrof een arts-acupuncturist die van mening was dat zijn activiteiten vrijgesteld van btw waren. Zijn belangenorganisatie (en nog een andere belangenorganisatie) hadden in de jaren 2012 tot en met 2014 overleg met het ministerie van Financiën over de toepasselijkheid van de vrijstelling en de eventuele mogelijkheid tot het komen van afspraken (vaststellingsovereenkomsten) met alle leden van die organisaties. Dat liep echter uiteindelijk mis, en er werden geen overeenkomsten gesloten. Gedurende de besprekingen verloor de belanghebbende zijn geduld en hij maakte bezwaar tegen de op aangifte voldane omzetbelasting over het eerste kwartaal van 2013. Dat deed hij tijdig en de zaak werd uitgeprocedeerd tot aan (ook weer) Hof Den Bosch. Bij uitspraak van 11 september 2015 kreeg hij inhoudelijk gelijk van het Hof (ECLI:NL:GHSHE:2015:3527).
De belanghebbende wilde vervolgens ook de btw terug over de tijdvakken na het eerste kwartaal 2013. Dat weigerde de inspecteur, omdat niet tijdig bezwaar was gemaakt voor deze tijdvakken. Belanghebbende had namelijk pas bij brief van 16 juni 2016 formeel bezwaar gemaakt tegen de tijdvakken tweede kwartaal 2013 tot en met vierde kwartaal 2015. Dat is natuurlijk (veel) te laat. Denk niet dat de belanghebbende in de tussentijd heeft zitten slapen. Er was constant correspondentie en contact met de fiscus geweest en zelfs op de motivering van het bezwaar over het eerste kwartaal 2013 staat in het onderwerp nog dat het de eerste drie kwartalen van 2013 zou betreffen. Maar ook die motivering zou te laat zijn geweest omdat die op 11 december 2013 was verzonden. Bij betaling op 30 of 31 oktober 2013 zou de belanghebbende nog net op tijd zijn geweest met zijn bezwaarschrift voor het derde kwartaal van 2013.
De inspecteur verklaarde de bezwaren nietontvankelijk en wees de bezwaren over 2013 en 2014 af in ambtshalve uitspraken. Niet duidelijk wordt waarom de inspecteur wel de bezwaren over 2015 accepteert. Normaliter zou afwijzing volgen tot het moment van de definitieve uitspraak op de inhoudelijke zaak (dus 11 september 2015). Wellicht was dit nog een vorm van coulance van de inspecteur.
Het Hof geeft de inspecteur gelijk in zijn nietontvankelijkheidsverklaring. Termijnen zijn van openbare orde, en daar kan alleen van worden afgeweken als redelijkerwijs niet kan worden gezegd dat de indiener van het bezwaar in verzuim is geweest (verschoonbare termijnoverschrijding). Dat doet zich hier volgens het Hof niet voor, ook niet vanwege het feit dat in een concept vaststellingsovereenkomst (VSO) van het ministerie van Financiën wordt gesteld dat er een “doorlopend bezwaar” wordt afgesproken. De VSO is immers nooit daadwerkelijk afgesloten. Voor zover belanghebbende op het verkeerde been zou zijn gezet door de besprekingen over een mogelijke VSO, had hij volgens het Hof bezwaar moeten maken binnen een redelijke termijn nadat bekend was geworden dat die besprekingen niet tot een VSO zouden leiden. Op 7 juli 2014 stuurde de Belastingdienst een brief waarin werd bevestigd dat er geen VSO zou worden gesloten. De termijn tussen 7 juli 2014 en 16 juni 2016 – de datum van het alsnog maken van bezwaar – was volgens het Hof te lang om nog redelijk te zijn.
Uit deze zaak blijkt maar weer dat formeel belastingrecht een zeer belangrijke rol in de adviespraktijk speelt. Kleine omissies kunnen grote gevolgen hebben, dus let op uw termijnen en maak ter behoud van rechten voor ieder tijdvak bezwaar tegen de voldoening op aangifte (dan wel de teruggavebeschikking)! Of spreek schriftelijk met de inspecteur af dat er geen bezwaar hoeft te worden gemaakt voor opvolgende tijdvakken en dat de uitkomst voor het tijdvak waarvoor wel tijdig bezwaar is gemaakt, ook zal gelden voor de opvolgende tijdvakken.
In deze procedure was er sprake van onderhandelingen tussen de brancheorganisatie van belanghebbende en de Belastingdienst over het maken van een afspraak over het indienen van bezwaarschriften. Veiligheidshalve kunt u ook in een dergelijk geval ter behoud van rechten nog steeds beter bezwaar maken voor ieder tijdvak.
Tenslotte is inmiddels gebleken, dat tegen de uitspraak van het Hof beroep in cassatie is ingesteld.
Dit artikel is gepubliceerd in BTWUpdate 2020, nr. 7. Rick Franke maakt sinds de start van dit periodiek (begin 2015) deel uit van de vaste schrijversstaf.