Persoonlijk & professioneel BTW Advies ‌‌ Inloggen klanten

 

Lid bezwaarcommissie geen btw ondernemer

Geen zelfstandigheid voor het individuele lid van een bezwaarcommissie

In de praktijk lopen mensen die bepaalde toezichthoudende, bemiddelende of oordelende taken hebben (commissarissen, leden van bemiddelende of rechtsprekende instanties) regelmatig aan tegen de vraag of zij dit doen als btw-ondernemer. Waar in het verleden nog wel een praktische insteek werd genomen door de Belastingdienst (btw-ondernemerschap of loonheffing, alleen ondernemerschap bij een xaantal lidmaatschappen of geen btwondernemerschap als alleen vacatiegelden worden ontvangen), is inmiddels wel duidelijk dat een meer formele insteek noodzakelijk is op grond van het EU-recht.

In het arrest IO heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie (HVJ) in de zaak van een (Nederlands) lid van een raad van commissarissen al een heldere uiteenzetting gedaan van de stappen die voor het ondernemerschap moeten worden gevolgd (HvJ 13 juni 2019, C-420/18, ECLI:EU:C:2019:490, zie ook de bijdrage van Dick Roemeling in Btw Update 2019-6). Het HvJ doorloopt daarbij de volgende stappen om te beoordelen of sprake is van een zelfstandig verrichte economische activiteit zoals bedoeld in de artikelen 9 en 10 van de Btw-richtlijn (2006/112/EG).

Is sprake van een “economische activiteit”? Dat is het geval als er sprake is van duurzaam tegen vergoeding verrichte prestaties. Als dat inderdaad zo is, moet worden beoordeeld of er sprake is van “zelfstandigheid”. Dat is – op grond van artikel 10 Btw-richtlijn - in ieder geval niet zo, indien er sprake is van een dienstbetrekking (een “echte”, de fictieve dienstbetrekking uit de loonbelasting is dat niet), of van een andere juridische band die een verhouding van ondergeschiktheid met zich meebrengt. Zo’n andere verhouding van ondergeschiktheid ziet het HvJ niet bij een commissaris. Uit de aard van zijn activiteit als toezichthouder is een commissaris volgens het HvJ zelfstandig ten opzichte van de entiteit waar de RvC deel van uitmaakt. Maar dan komt het slotstuk. De vraag is immers ook of men de economische activiteit ook daadwerkelijk zelfstandig uitvoert. Daarbij wordt ook gekeken naar het “economisch bedrijfsrisico”. En dat is volgens het HvJ bij de commissaris niet aanwezig. Hij krijgt een vaste vergoeding, ongeacht de omvang en/of kwaliteit van zijn werkzaamheden. Het niet lopen van een economisch bedrijfsrisico, betekent ook dat er geen sprake is van een zelfstandig uitgeoefende economische activiteit.

Op 26 juni 2020 heeft de Hoge Raad arrest gewezen in een zaak die ging over een lid van een bezwarenadviescommissie (zaaknr. 18/02684, ECLI:NL:HR:2020:1143 zie ook de bijdrage van Hugo Dams over de conclusie van de AG (ECLI:NL:PHR:2019:1327) in deze zaak in Btw Update 2020-2). Niet verrassend loopt de HR ook hier de door het HvJ gevolgde stappen door. Allereerst verwerpt de HR de stelling dat de omstandigheid dat de bezwarenadviescommissie bij wet is ingesteld en een overheidsorgaan is, van belang is voor de vraag of iets een economische activiteit is. Dan wordt – helemaal in lijn met hetgeen in het IO-arrest voor commissarissen is geoordeeld – gesteld dat de leden van de bezwarenadviescommissie niet in ondergeschiktheid tot de opdrachtgever (de overheid) staan. De uitzonderingen van artikel 10 van de Btw-richtlijn zijn dus niet aan de orde. Vervolgens moet ook hier weer getoetst worden of gesproken kan worden van een economisch risico. Vergelijkbaar met de overwegingen van het HvJ, stelt de HR vast dat de leden van de bezwarenadviescommissie als lid van die commissie verrichten en niet op eigen naam, voor eigen rekening en/of onder eigen verantwoordelijkheid. Verder concludeert de HR dat de leden (en voorzitter) van de bezwarenadviescommissie geen economisch risico lopen, en dus geen ondernemer zijn voor de btw.

Voor de praktijk lijkt het erop dat in veel gevallen de deelname aan commissies en raden niet leidt tot btw-ondernemerschap. Vaak zullen dergelijke instellingen immers als “groep” hun activiteiten uitoefenen, en zal het lid van die groep dus niet zelfstandig een economisch risico lopen. Maar omdat alle feiten en omstandigheden van belang zijn, is het zaak in iedere situatie het hele rijtje criteria van het ondernemerschap langs te lopen! 

Dit artikel is gepubliceerd in BTWUpdate 2020, nr. 7. Rick Franke maakt sinds de start van dit periodiek (begin 2015) deel uit van de vaste schrijversstaf.

BTW - een ingewikkelde belasting?


Voor veel mensen is de BTW één van de lastigste belastingen.
Franke BTW Specialisten helpt u de BTW problematiek in uw organisatie te begrijpen en in hanteerbare en controleerbare processen onder te brengen. Via advies, onderzoek, training, hulp bij implementatietrajecten en/of andere vormen van ondersteuning helpt Franke BTW Specialisten u uw BTW organisatie te optimaliseren!

Contact

Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
  +31 (0) 2 28 75 39 73
  +31 (0) 6 46 08 18 76
Nijenburg 21, 1613 LB Grootebroek